วันโอโซนโลก World Ozone Day
วันที่ 16 กันยายนนี้ ถือเป็นวันสำคัญวันหนึ่ง โดยถือว่าวันนี้เป็นวันโอโซนโลก (World Ozone Day) ซึ่งเป็นวันที่ให้เราตระหนักถึงชั้นบรรยากาศต่างๆ ของโลก ที่คอยปกป้องเราจากรังสีต่างๆ จากดวงอาทิตย์ไม่ให้เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตบนโลกนี้ ด้วยเหตุนี้จึงได้กำหนดให้มีวันโอโซนโลก เพื่อเป็นการพิทักษ์และ ดูแลชั้นบรรยากาศโอโซนโลกให้คงอยู่ต่อไป
ทำความรู้จักกับ โอโซน (What is Ozone?)
โอโซน (OZONE) คือชั้นบรรยากาศที่เกิดจากธรรมชาติ เป็นก๊าซที่มีสีน้ำเงิน ซึ่งมีอยู่มากในชั้นบรรยากาศของโลก ทำหน้าที่คอยเป็นเกราะป้องกัน กรองรังสีต่างๆ จากดวงอาทิตย์ที่เป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก รวมไปถึงพืชพันธุ์ไม้ต่างๆ อีกด้วย ซึ่งรังสีที่เป็นอันตรายหลักๆ ที่เราพบกันอยู่บนค่อยคือ รังสียูวี เป็นรังสีที่สร้างความร้อนสะสมให้กับโลก อีกทั้งหากมนุษย์รับรังสีนี้เข้าไปมาก จะทำให้เกิดภาวะเสียงเป็นโรคมะเร็งผิวหนัง โรคตาต้อกระจก เป็นต้น
ก๊าซโอโซน มีส่วนประกอบอยู่หลักๆ คือออกซิเจน 3 อะตอม โดยใช้สูตรเรียกกันว่า O3 เกิดจากการรวมตัวของก๊าซออกซิเจน 1 โมเลกุล(O2)กับอะตอมออกซิเจนอิสระ (O) ซึ่งเกิดจาการแตกตัวของโมเลกุลออกซิเจนโดยรับการกระตุ้นจากรังสียูวีซี อะตอมออกซิเจนอิสระ (O) ไปจับตัวกับโมเลกุลออกซิเจน (O2) ทำให้เกิดก๊าซโอโซน (O3) ขึ้นมา
ความเป็นมาของวันโอโซนโลก (Ozone World Day)
เนื่องจากในยุคสมัยที่ผ่านมา โรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ ได้ใช้สารเคมีซีเอฟซี หรือคลอโรฟลูออโรคาร์บอน (CFC : Chlorofluorocarbon) เป็นจำนวนมาก พบมากในโรงงานอุตสาหกรรมเครื่องทำความเย็น และอุตสาหกรรมผลิตโฟม ทำให้สารเคมี ซีเอฟซีระเหยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศ และไปทำปฏิกิริยากับก๊าซโอโซน จนก๊าซโอโซนถูกทำลาย และลดปริมาณลงอย่างรวดเร็ว
อีกทั้งสารเคมีซีเอฟซีเป็นสารที่สลายตัวเองได้ยาก จึงทำให้ตกค้างอยู่ในชั้นบรรยากาศเป็นเวลานาน ร่วมกับก๊าซโอโซนถูกทำลายลงไปมาก จึงทำให้รังสียูวีอุลตราไวโอเลตเข้าสู่พื้นโลกมาขึ้น ซึ่งส่งผลให้สิ่งมีชีวิตต่างๆ ทั้งสัตว์และ มนุษย์เกิดเป็นโรคมะเร็งผิวหนัง ด้วยเหตุนี้เองจึงได้มีการกำหนดให้วันที่ 16 กันยายนของทุกปี เป็นวันโอโซโลก นับตั้งแต่ปี 2530 เป็นต้นมา
นานาประเทศได้ร่วมกันจัดทำอนุสัญญาการป้องกันชั้นบรรยากาศโอโซน ขึ้นในปี พ.ศ. 2528 เรียกว่า “อนุสัญญาเวียนนา และพิธีสารว่าด้วยการเลิกใช้สารทำลายชั้นโอโซน” และจัดให้ลงนามใน “พิธีสารมอนทรีออล” ขึ้นในวันที่ 16 กันยายน ปี พ.ศ. 2530
สำหรับประเทศไทยได้ร่วมลงนามในพิธีสารนี้ เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2531 และให้สัตยาบัน เมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม 2532 มีผลบังคับใช้ต่อประเทศไทยเมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2532
วัตถุประสงค์ของการกำหนดวันโอโซนโลก
1. เพื่อกระตุ้นให้ประเทศปฏิบัติต่ออนุสัญญา ว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก
2. เพื่อช่วยกันลดใช้สารซี เอฟ ซี และสารฮาลอน ซึ่งเป็นตัวทำลายบรรยากาศโอโซนในชั้นบรรยากาศ
วิธีง่ายๆ ที่ช่วยโอโซนจากโลก
– เลือกซื้อ และใช้เครื่องปรับอากาศที่มีสัญลักษณ์ Non CFCs
– หมั่นตรวจเช็กระบบแอร์รถยนต์ในอู่ที่ได้มาตรฐาน รวมหมั่นล้างทำความสะอาดเครื่องปรับอากาศบ้าน
– ตู้เย็นเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้าอีกชนิดหนึ่งที่ปล่อยสาร CFC ที่จะออกมาทำลายชั้นโอโซนได้ ดังนั้นควรเปลี่ยนตู้เย็นที่ใช้มานานกว่า 10 ปี และไม่เปิดตู้เย็นบ่อย เพราะจะทำให้ระบบทำความเย็นทำงานหนัก
– เลิกใช้อุปกรณ์ที่เป็นลักษณะกระป๋องสเปรย์ รวมทั้งวัสดุที่ทำจากโฟมทั้งหลาย ซึ่งมีสาร CFC เป็นส่วนประกอบสำคัญในการผลิต และวัสดุเหล่านี้ยังย่อยสลายได้ยากอีกด้วย
