กระทรวงสาธารณสุข พฤศจิกายน รัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 6

วันสาธารณสุขแห่งชาติ 27 พฤศจิกายน

Home / วันสำคัญ / วันสาธารณสุขแห่งชาติ 27 พฤศจิกายน

27 พฤศจิกายน ของทุกปี วันสาธารณสุขแห่งชาติ

ในทุกวันที่ 27 พฤศจิกายนของทุกปี หลายสถานที่ทั้งหน่วยงานรัฐและ เอกชน จะมีการจัดกิจกรรมกันเนื่องในวันสาธารณสุขแห่งชาติ และแน่นอนว่าสกู๊ปเอ็มไทย ไม่พลาดที่จะนำข้อมูลดีๆ มาฝาก มาบอกต่อให้ทราบกัน ถึงประวัติ วันสาธารณสุขแห่งชาติ อย่างแน่นอน

กระทรวงสาธารณสุข
กระทรวงสาธารณสุข

ประวัติวันสาธารณสุขแห่งชาติ

เริ่มแรกตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประเทศไทยได้มีการจัดกิจการด้านการแพทย์ ซึ่งแบ่งออกหลายฝ่าย เช่น กองบัญชาการ กองสุขศึกษา กองสาธารณสุข กองยาเสพติดให้โทษ และอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งได้มีการพัฒนาต่อๆ มาจนมาถึงรัชกาลที่ 6 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีพระราชประสงค์ที่จะปรับปรุง กองกิจการกรมพยาบาลให้กว้างขวางมากขึ้น โดยเปลี่ยนจากกรมประชาภิบาล เป็นกรมสาธารณสุข จัดตั้งขึ้นในวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461 ทั้งนี้ยังทรงโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าน้องยาเธอกรมหมื่ชัยนาทนเรนทร อธิบดีกรมมหาวิทยาลัย เป็นอธิบดีกรมสาธารณสุข สังกัดกระทรงมหาดไทย เรื่อยมาจนถึง พ.ศ. 2485 ได้มีการจัดตั้งสถาปนากรมสาธารณสุขขึ้น เป็นกระทรวงสาธารณสุข โดยถือวันที่ 10 มีนาคม เป็นวันสถาปนา “กระทรวงสาธารณสุข

แต่แล้วได้มีการนำเรื่องเสนอนายกรัฐมนตรีพิจารณา เห็นชอบเรื่องการย้ายวันสถาปนากระทรวงสาธารณสุข ในกระทรวงมหาดไทย โดยเปลี่ยนจากวันที่ 10 มีนาคม เป็นวันที่ 27 พฤศจิกายน ของทุกปี นับตั้งแต่ พ.ศ. 2509 เป็นต้นมา ซึ่งจัดตั้งกระทรวงสาธารณสุขใหม่ คือ วังศุโขทัย และต่อมาได้ย้ายมาเป็นวังพระเวสม์

เครื่องหมายของกระทรวงสาธารณสุข

เมื่อได้จัดตั้งกระทรวงสาธารณสุข ขึ้นแล้วทางราชการได้กำหนดรูปคบเพลิงมีปีก และมีงูพันคบเพลิง เป็นเครื่องหมายของกระทรวงสาธารณสุข โดยมีเครื่องหมายที่แสดงถึงอาชีพ อยู่ 2 ชนิด คือ

เคธาของเอสกูลาปิอุส ซึ่งมีงูพันอยู่โดยรอบนั้น แพทยสมาคมอเมริกัน ได้นำมาใช้เป็นเครื่องหมายประจำสมาคมอยู่แล้ว ตำนานของเครื่องหมายนี้มีว่า ในสมัยประมาณ 1,200 ปี ก่อนคริสตกาล ในขณะที่เอสกูลาปิอุสกำลังทำการบำบัดโรค ให้แก่ผู้ป่วยรายหนึ่ง ซึ่งมีนามว่ากลอคุส (Glovcus) ภายในสถานที่ทำงาน ของเขานั้นมีงูตัวหนึ่งเลื้อยเข้ามา และขึ้นพันคธาของหมอ โดยการณ์ปรากฎเช่นนี้ จึงเป็นที่เชื่อถือกันในครั้งนั้นว่า งูตัวนั้นได้บันดาลให้หมอเอสกูลาปิอุสมีความเฉลียวฉลาด สามารถในการบำบัดโรคยิ่งนัก เพราะในสมัยโบราณนับถือว่า งูเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งบันดาลให้เกิด ความมั่งคั่งสมบูรณ์ของบ้านเมืองและทำให้โรคต่างๆ หายได้ งูในกาลก่อนจึงนับว่าเป็น เครื่องหมายแห่งสติปัญญา ความเฉลียวฉลาด อำนาจและสุขภาพอันดี ส่วนคธานั้นคือ เครื่องหมายแห่งการป้องกันภัยต่างๆ และเป็นประดุจเครื่องนำ และช่วยเหลือสำหรับผู้ที่ศึกษา ในทางวิทยาศาสตร์

ไม้ศักดิ์สิทธิ์ ไม้คฑาศักดิ์สิทธิ์ มีลักษณะเป็นคธาเกลี้ยง มีปีก และมีงูพันอยู่ 2 ตัว มีตำนานว่า เมื่อประมาณ 4,000 ปี ก่อนคริสตกาล วันหนึ่งในขณะที่ เทพเจ้าอะพอลโลกำลังท่องเที่ยว อยู่ในดาร์คาเดีย (Arcadia) ได้พบงู 2 ตัว กำลังกัดกันอยู่ โดยมิประสงค์จะให้ สัตว์ศักดิ์สิทธิ์นี้ต่อสู้ และประหัตประหารกัน อะพอลโลจึงได้ใช้ไม้เท้าที่ถือนั้น แยกงูทั้งสอง ออกจากกันเสีย ไม้เท้านั้น จึงกลายมาเป็นเครื่องหมายแห่งความสงบ ตั้งแต่นั้นมา ภายหลังได้มีผู้เติมปีก 2 ปีก ติดกับหัวไม้เท้านั้น ซึ่งแสดงถึง ความว่องไว และปราดเปรียว

เครื่องหมายคฑามีปีกและงูพัน 2 ตัวนี้เริ่มนำมาใช้เป็นเครื่องหมาย ของผู้มีวิชาชีพแพทย์ โดยความหมายของคธา มีดังนี้

  1. ตัวคฑาเปรียบด้วย ตัวอำนาจ
  2. งูเปรียบด้วยความรอบรู้
  3. ปีกสองปีกเปรียบด้วย ความขยันขันแข็ง คล่องแคล่ว ทะมัดทะแมง
  4. ความหมายโดยรวม ของไม้คธานี้ คือ เครื่องหมายบอกคุณลักษณะแห่งสุขภาพดี ของร่างกาย